تبیین جامعه شناختی زمینه های اجتماعی پیدایش و گریز نخبگان در شهر بندرعباس طی سال های 1370-1392

نخبگان رکن اساسی توسعه هر جامعه ای می‏باشند که بدون آنها مسیر توسعه هرگز هموار نخواهد شد. مسئله‏ای که جامعه ما را مورد تهدید قرار می‏دهد، مهاجرت نخبگان به عنوان سرمایه‏های انسانی است. بر این اساس ضروری است که به منظورنگهداشت نخبگان و استفاده صحیح و مناسب از ظرفیت‏های علمی آنان در جهت توسعه، زیرساخت‏ها و شرایط لازم برای پرورش و بالندگی آنها مورد شناسایی قرارگیرد و از سوی دیگر،آسیب‏های اجتماعی و چالش های اساسی آنها شناسایی شود و راهکارههای لازم در جهت کنترل و کاهش مهاجرت آنها ارائه گردد. و لذا پژوهش حاضر در راستای نیل به این هدف سعی بر مطالعه زمینه های اجتماعی پیدایش و گریز نخبگان در شهر بندرعباس داشته است. روش تحقیق پیمایشی-مقطعی بوده و از تکنیک پرسش نامه محقق ساخته و مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر دربرگیرنده دانش آموزان نخبه پیش دانشگاهی مدارس تیزهوشان، استادان نخبه، دانشجویان استعداد درخشان دوره ی تحصیلات تکمیلی دانشگاه دولتی، پزشکان نخبه و محققان و پژوهشگران نخبه غیر دانشگاهی معرفی شده از طرف بنیاد نخبگان شهر بندرعباس، به تعداد 267 نفر می‏باشد، که از این تعداد 140 نفر براساس فرمول کوکران کمی و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شده‏اند. جهت بررسی تأثیر متغیرهای پیش بین بر پیدایش نخبگان و تمایل آنها به مهاجرت، ازآزمون های‏ ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t، تحلیل واریانس یکطرفه، رگرسیون چند گانه و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است، که بین سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه نمادین، خانواده و پیدایش نخبگان رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان می دهد که حدود076/0 درصد از تغییرات متغیر پیدایش نخبگان بواسطه متغیرهای پیش بین وارد شده یعنی «سرمایه فرهنگی(بُعد عکاسی)»، «سرمایه اجتماعی(بعد احترام به بزرگتر)»، «شبکه اجتماعی(بعد ارتباط مستمر با دوستان و همکاران)» در مدل رگرسیونی، تبیین شده است. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که بین سرمایه اجتماعی، گروه مرجع، امنیت اجتماعی و گرایش به مهاجرت رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان می دهد که حدود071/0 درصد از تغییرات متغیر گرایش به مهاجرت بواسطه متغیرهای پیش بین وارد شده یعنی متغیر«گروه مرجع» و«امنیت اجتماعی» در مدل رگرسیونی، تبیین شده است.